Kaliforniya Yüksek Mahkemesi Salı günü, Uber (NYSE:UBER) ve Lyft (NASDAQ:LYFT) gibi şirketlerin sürücülerini bağımsız yükleniciler olarak sınıflandırmasına izin veren ve aksi takdirde daha geniş haklara sahip çalışanlar olarak muamele görmelerini gerektiren bir eyalet yasasından muaf tutan 22. Önergenin anayasal geçerliliği üzerine müzakerelerde bulundu.
San Francisco’daki sözlü tartışmalar sırasında yedi üyeli panel, Uluslararası Hizmet Çalışanları Sendikası (SEIU) ve dört şoför tarafından ortaya atılan yasal bir itirazı değerlendirdi. Davacılar, Kasım 2020’de Kaliforniya seçmenlerinin yaklaşık %60’ı tarafından onaylanan 22. Önergenin, yasama organının geleneksel olarak çalışanlar için ayrılmış olan işçi tazminatını düzenleme yetkisini sınırlandırarak eyalet anayasasına aykırı olduğunu savunuyor.
2020 oy pusulası önlemi, işçilerin yüklenici olarak sınıflandırılabileceği koşulları kısıtlamak üzere tasarlanmış 2019 tarihli bir Kaliforniya yasasını atlatıyor. Yasa, işçilerin çalışan olarak sınıflandırılmasını ve böylece asgari ücret, fazla mesai ücreti ve yüklenicilere tanınmayan diğer korumalara erişmelerini zorunlu kılıyor.
Çeşitli araştırmalara göre sürücülerin çalışan olarak sınıflandırılması halinde %30’a varan oranda daha yüksek maliyetlere maruz kalabilecek olan yolculuk hizmeti sektörü, gelişmeleri yakından takip ediyor. Uber ve Lyft daha önce, çalışan sınıflandırmasının getireceği mali yükün, ülkenin en kalabalık eyaleti olan Kaliforniya’daki faaliyetlerini durdurmak zorunda bırakabileceğini öne sürmüştü.
Teklif 22, sürücülerin bağımsız yükleniciler olarak kalmasına izin verirken, aynı zamanda onlara araçta bir yolcu olduğunda asgari ücretin %120’si oranında asgari kazanç garantisi, masraf geri ödemeleri ve sağlık sigortası sübvansiyonları sağlayarak bir uzlaşma sunuyor.
Geçtiğimiz yıl, alt temyiz mahkemesi SEIU’nun iddialarını reddetti ve 22. Önerge’nin yasama organının eyaletin işçi tazminat sistemi üzerindeki yetkisini ihlal etmediğini belirtti. Ancak Yüksek Mahkeme’nin duruşması, yasama organının anayasada belirtilen münhasır haklarının kapsamına odaklandı.
Bazı yargıçlar anayasanın seçmenler ve yasama organı arasında ortak bir kanun yapma süreci gerektirdiğini belirtti. Yargıç Goodwin Liu, iş kanunu değişmez olmadığından, yasama organının uygulama tabanlı sürücülere sağlanan faydaları genişletmek için yeni kanunlar çıkarabileceğini belirtti.
Öte yandan yargıçlar, eyaletin ve 22. Önergeyi savunan bir grup olan Uygulama Tabanlı Sürücüleri ve Hizmetleri Koruyun’un özellikle seçmenin işçi tazminatı sistemi üzerindeki kontrolüne ilişkin argümanları hakkında çekincelerini dile getirdiler. Yargıç Joshua Groban, seçmenlerin sistemi potansiyel olarak ortadan kaldırabileceği ve böylece yasama organının kapsamlı yetkisini zayıflatabileceği argümanındaki paradoksa dikkat çekti.
Kaliforniya’daki tartışma, taşeron işçilerin statüsüne ilişkin daha geniş bir ulusal söylemin parçası. Son gelişmeler arasında Minnesota’nın taşeron sürücüler için asgari ücret belirleyen bir yasa çıkarması ve Massachusetts’in en üst mahkemesinin uygulama tabanlı şirketler ile sürücüler arasındaki ilişkiyi yeniden tanımlayabilecek oylama tekliflerini değerlendirmesi yer alıyor.
Kaliforniya Yüksek Mahkemesi’nin tartışmalardan sonraki 90 gün içinde bir karar vermesi bekleniyor. Bu kararın gig ekonomisi ve istihdam sınıflandırmalarını düzenleyen yasal çerçeve üzerinde önemli etkileri olacaktır.
Reuters bu makaleye katkıda bulunmuştur.
Bu makale yapay zekanın desteğiyle oluşturulmuş, çevrilmiş ve bir editör tarafından incelenmiştir. Daha fazla bilgi için Şart ve Koşullar bölümümüze bakın.
